Er zijn genetische testen beschikbaar die bijvoorbeeld de aanleg voor obesitas of type 2 diabetes kunnen vaststellen. Omdat echter ook levensstijl, omgevingsfactoren en andere genen een grote rol spelen, kunnen genetische testen meestal geen definitieve diagnose opleveren. De wetenschappelijke onderbouwing voor direct toepasbare dieetadviezen op basis van dergelijke testen is dan ook nog beperkt.
Een bloedonderzoek kan bepaalde tekorten aan vitaminen en mineralen (zoals vitamine D en ijzer) aan het licht brengen. Ook kan met een bloedtest een diagnose van prediabetes of diabetes worden gesteld. Dit kan leiden tot specifieke adviezen over de koolhydraatinname en het vermijden van snelle suikers. Daarnaast kunnen cholesterolwaarden worden gemeten, wat vaak aanleiding geeft tot het advies om verzadigde vetten te vermijden.
Er bestaan diverse testen om allergieën en intoleranties op te sporen. Voor voedselintoleranties (niet-allergische reacties) zijn er echter ook commerciële testen op de markt die niet wetenschappelijk onderbouwd zijn. In plaats van deze zelftesten te gebruiken, is het verstandiger om een huisarts te raadplegen.
Steeds meer bedrijven bieden darmmicrobioomtesten aan, vaak in combinatie met gepersonaliseerde voedingsadviezen. De wetenschap is echter kritisch over de interpretatie van deze testresultaten en de bijbehorende adviezen. Dat het darmmicrobioom een cruciale rol speelt in onze gezondheid — zoals bij de spijsvertering, het immuunsysteem en zelfs het mentale welzijn — is bekend. Maar wat precies een “gezond” microbioom is, blijkt een complex vraagstuk. De samenstelling is sterk individueel, dynamisch (ze verandert van dag tot dag) en er is ontzettend veel natuurlijke variatie tussen mensen. Hoewel wetenschappelijke onderzoeken veelbelovend zijn, leiden zij nog niet tot eenvoudige of betrouwbare thuistesten.
Voedingsadviezen op basis van commerciële microbioomtesten, zonder professionele begeleiding en zonder diepere klinische context, worden momenteel als onvoldoende betrouwbaar beschouwd. Bovendien bieden veel bedrijven die deze testen verkopen ook hun eigen supplementen of gepersonaliseerde mengsels aan op basis van de resultaten, wat kan leiden tot een ongewenst belangenconflict.
In plaats van te vertrouwen op zelftesten om tot een gepersonaliseerd voedingsadvies te komen, is het — op basis van de huidige wetenschappelijke stand van zaken — raadzaam om eerst contact op te nemen met je huisarts. Een volledig 'op maat' gemaakt voedingsadvies dat uit één enkele test voortkomt, is vooral een commercieel verhaal. De huisarts kan je eventueel doorverwijzen naar een gespecialiseerde diëtist.
